İban nədir?
Bank sisteminin inkişafı ilə pul köçürmələrinin aparılması xeyli irəliləyib.
Əvvəllər ölkədaxili və beynəlxalq pul köçürmələri üçün müxtəlif hesab nömrələri və müxtəlif üsullardan istifadə edilirdi. Bu gün IBAN nömrəsi ilə həm ölkədaxili, həm də beynəlxalq bank köçürmələri asanlıqla həyata keçirilə bilər. Iban nömrəsi AZE nömrəsi kimi şəxsidir.
IBAN sözü ingilis dilində "Beynəlxalq Bank Hesab Nömrəsi" deməkdir. Onun Azərbaycan dilində qarşılığı isə beynəlxalq bank hesab nömrəsidir.
IBAN bütün dünyada ingilis abreviaturası işlədildiyi, çaşqınlığa yol verməmək üçün beynəlxalq sözə çevrilib.
IBAN-dan istifadənin məqsədi beynəlxalq arenada vahid şəkildə hər bir bankdakı müştərilərin hesab nömrəsinin eyni standartda olmasıdır.
IBAN nömrəsi ilə bank köçürmələrində səhvsiz, asan və sürətli əməliyyatların aparılması məqsəd qoyulub.
IBAN nömrəsinin uzunluğu, nə qədər rəqəmdən ibarət olması hər bir ölkədə fərqli ola bilər. Bununla belə, maksimum IBAN 34 rəqəmdən ibarət olur. Azərbaycanda isə IBAN 28 simvoldan ibarətdir.
IBAN kodu sıralaması isə belədir:
Ölkə kodu: Ölkə kodu ISO (Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı) ölkənizin kodudur. İştirak edən ölkələrin öz ölkələrini təyin edən bir kodu var. Azərbaycanda bu "AZ"dir.
Yoxlama rəqəmləri: Çek rəqəmləri emitent maliyyə institutu tərəfindən təmin edilir.
Bank identifikatoru: Maliyyə institutunu müəyyən edən kod.
Əsas bank hesabı nömrəsi (BBAN): Bu, ölkədə müəyyən bir maliyyə institutunda fərdi hesabı müəyyən edən koddur. BBAN kodları 20 rəqəmdən az olmamalıdır. Əgər az olarsa, rəqəmin sonuna 0-lar əlavə olunmalıdır.
Azərbaycanda IBAN-ın tətbiqinə 2010-cu ilin 17 iyundan etibarən Mərkəzi Bankın, Vergilər Nazirliyinin, Maliyyə Nazirliyinin, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun, Banklar Assosiasiyasının və kommersiya banklarının (Beynəlxalq Bank, Kapital Bank, Standart Bank, Unibank, Bank Respublika və Muğanbank) nümayəndələrindən ibarət işçi qrupunun yaradaılması ilə başlanılıb.
IBAN-ın istifadəsinə və hesabların yaradılmasına isə 2013-cu ilin 7 yanvarından etibarən başlanılıb.