Kriptovalyuta məzənnəsi necə analiz olunur?
Kripto qiymətləri bir əmtəənin mübadilə nisbətidir. Bu kripto nisbəti reaksiya ilə hesablana bilən və ya hesablana bilməyən bir çox dəyişənin nəticəsidir.
Kripto səhmlərinin qiymətlərinin proqnozlaşdırılmasında iki ənənəvi yanaşma mövcuddur.
Onlardan biri sabit baza nəzəriyyəsidir (Firm Foundation Theory).
Bu kripto nəzəriyyəsinə görə, qiymət gələcək gözləntilərin hərtərəfli təhlili ilə müəyyən edilən faktiki dəyərdir.
Bu zaman kriptoda müəyyən edilmiş qiymətlə kripto bazar qiyməti arasındakı fərq ticarət üçün istifadə olunur.
İkincisi isə səmadakı qalalar nəzəriyyəsindir (Castles in the Air Theory).
Con Meynard Keynsə görə, peşəkar investorlar öz enerjilərini modellər qurmaq və real dəyərləri hesablamaqdansa, investor cəmiyyətinin gələcəkdə necə davranacağına və optimist vaxtlarda səmada qala tikmək ümidlərini necə çevirəcəklərinə yönəltməlidirlər. Keyns kriptoda oynamağı qəzet tərəfindən təşkil edilən gözəllik yarışmasına bənzətdi. Bu yarışmada ən böyük mükafat yüz namizəd arasından ən yaxın olan altı ən gözəl sifəti təxmin edən şəxsə veriləcək. Burada seçim üsulu şəxsi üstünlüklərə deyil, əksəriyyətin seçəcəyinə əsaslanmalıdır. Kripto dünyasında da belədir, dəqiq nəticə bilinmir.
Hər kəs kriptovalyutanı başqasına baha qiymətə satmaq üçün alır. Heç bir real səbəb olmasa belə, kütləvi psixologiya ilə hərəkət edən, kripto üçün daha yüksək qiymət ödəməyə hazır olan insanlar olduğu müddətdə də kripto qiymətləri qalxacaq.
Qiymətinə baxmadan və geci-tezi kriptonun bahalaşacağını düşünən alıcıların kriptoya həqiqi dəyərinin beş qatını verməsi sayəsində də bu mümkündür.
Lakin buna baxmayaraq, kripto qiymətlərinin tamamilə təsadüfi olmadığı müəyyən edilmiş və Eugene Fama tərəfindən effektiv bazar nəzəriyyəsi hazırlanmışdır. Əgər bazar tam səmərəlidirsə, bütün məlumatlar qiymətdə əks olunur və belə kripto bazarında ticarət etməklə qazanc əldə etmək mümkün deyil.
Fama-ın nəzəriyyəsinə görə fərdlər cəmiyyətdə müstəqil olduqları zaman özlərini fərqli aparırlar. Fərdi davranış asanlıqla proqnozlaşdırılmır və cəmiyyətin davranışı daha asan proqnozlaşdırılır. Qustav Le Bon "izdiham" (1895) kitabında deyir ki, icmalarda yığılan təbii anlayış deyil, axmaqlıqdır. İcmalara şirkətlərdə, futbol komandalarında, ordularda və maliyyə bazarlarında rast gəlmək olar.
Nəticə etibarı ilə, bazarda böyük hərəkətlər investorların böyük əksəriyyətinin bazarda baş verən əsas hadisələri tam olaraq təxmin edə bilməməsinin nəticəsidir. Yəni təxminlərin kriptolarda dəqiq olmaması sizi çəkindirməsin. Bütün biznes sahələrində dalğalanmalar ola bilər.
Bəs kriptoda analizlər hansı çizgidə gedir?
1. Qırılma analiz xətti
Bu kripto xətlərində qiymətlər dekoltedən aşağı düşürsə, qırılma baş verir. Yəni kripto ucuzlaşmağa başlayır.
Kripto xəttində qiymət hərəkəti və ölçmə (ölçmə düsturu) ümumi bazar tendensiyası yuxarı qalxmağa başlayırsa, kripto qiyməti artıq.
Qırılma xətti qırıldıqdan sonra, kriptoda ciddi artım olmasa, qiymətlər dərhal və sürətlə azalmayacaq.
2. Üçbucaq analiz fiquru
Üçbucaq kripto analiz nümunələrində həm transformasiya, həm də konsolidasiya nümunələr kimi görünür.
Kripto analizini burada üçbucağın üç forması ilə anlaya bilərik. Bunlar aşağıdakı formalardır:
simmetrik üçbucaq;
yüksələn üçbucaq;
düşən üçbucaq.