Biznes plan necə yazılır?
Biznes plan biznesin mahiyyəti və məqsədlərini, bu məqsədə çatmaq üçün seçilən metodları və vaxt aralığını, eyni zamanda biznesin maliyyə və marketinq şöbələri haqqında ətraflı təsviri özündə ehtiva edən rəsmi sənəddir.
Biznes.az məlumat verir ki, biznes qurmaq üçün ilk öncə onun planı ətraflı şəkildə hazırlanmalıdır. Plan ehtiyaclarınız və məqsədlərinizə uyğun olmalıdır. Çünki biznes plan bir iş planı, iş məqsədlərini, bu hədəflərə necə çatmağın üsullarını və ya bu məqsədlərə çatmağın lazım olduğu müddətləri ehtiva edir. Bununla yanaşı, biznes planda işin xarakteri, təşkilat haqqında əsas məlumatlar, təşkilatın maliyyə proqnozları və göstərilən hədəflərə çatmaq üçün həyata keçirmək niyyətində olduğu strategiyalar təsvir edilmişdir.
Hər bir şirkət mütləq şəkildə bir iş planına (biznes plana) sahib olmalıdır və bunun bir çox səbəbi var. Lakin hər bir işin diqqətlə hazırlanmış xülasə və təsvirləri ilə tam rəsmi plana ehtiyacı yoxdur.
Biznes plan üçün əsas 3 faktor
Biznes plan hazırlanarkən plan özündə həlledici əhəmiyyətə malik 3 faktoru ehtiva etməlidir:
İnsan faktoru - biznesə başlayacaq və davam etdirəcək komanda. Həmçinin biznesin inkişafına kənardan dəstək verəcək investor və digər maraqlı şəxslər.
İmkanlar - biznesin məqsədi və istiqamətini düzgün müəyyənləşdirmək, bazarın doğru və düzgün araşdırılması,rəqiblərin müəyyənləşdirilməsi,rəqabət qabiliyyətliyin müəyyən edilməsi
Risk və qazanc - gəlir və xərclər smetasının düzgün yazılması,hansı müddətdən sonra mənfəətin əldə edilməsi, risklərin müəyyənləşdirilməsi.
Yuxarıda qeyd edilən xüsusi əhəmiyyətə malik 3 faktoru qeyd etdikdən sonra biznes planın strukturunu hazırlaya bilərik. Planın strukturu adətən giriş hissəsi qısa icmal və biznesin ümumi təsviri kimi başlayır, əsas hissədə isə daha dərin və xüsusi izahlarla davam edir. Son hissədə isə konkret və dolğun məlumatlara və detallara yer ayrılır.
Biznes plan biznesin təməlidir.
Yeni biznesə başlayırsınızsa və nəyi necə edəcəyinizi bilmirsinizsə pulunuzu itirmək riski yüksəkdir. Biznes plan hər addımın nöqtə-nöqtə olduğu bir plandır. Biznes planda hər bir şeyə məqama diqqət ayrılır. Biznes üçün sənədlərin iş adamları arasında hazırlanmasında problemlər tez tez baş verir.
Biznes planda əsas məqamlar
Biznes.az məlumat verir ki, biznes planda bir neçə əsas məqam var.
Xülasə. Bu hissə gələcək biznesin istiqamətini, şirkətin bazarlarını və yerini , gəlirliliyini , məsul şəxsləri təsvir edir.
Şirkətin təklif etdiyi məhsul və xidmətlər hissəsidir. Məhsulu təqdim etmək, xüsusiyyətlərini göstərmək , foto və video materialları təqdim etmək lazımdır. Bundan əlavə, burada hədəf auditoriyanın təsvirini, rəqabətə davamlı məhsulların təhlilini , qiymət və prinsiplərini müəyyən edir.
Marketinq strategiyası. Bu mərhələ bazarın təhlilini və əsas rəqibləri vurğulamağı əhatə edir. Həmçinin təşviqat üsulları, kanalların siyahısını , habelə rəqibin üstünlüklərinin siyahısı, müştərinin sizi niyə seçəcəyi göstərilir.
İstehsal planı. Şirkət məhsul istehsal etməyəcəksə , bu mərhələ göstərilmir. İstehsal üçün tələb olunan avadanlıq, onların tətbiqi ardıcıllığı, gözlənilən istehsal artımı və istehsal planında göstərilir.
Təşkilatı plan.Biznesə başlamaq və inkişaf etdirmək üçün hər addımın növbə ilə təsvir olunduğu bir cədvəldir. Bundan əlavə , mərhələlərin həyata keçirilməsinin vaxtını göstərmək, məsul şəxsi göstərmək və hər addımdan gözlənilən nəticələri təsvir etmək lazımdır.
Maliyyə planı. Bu investorlara təqdim edəcəyəniz tam bir layihə təxminidir. Bu vəziyyətdə həm birdəfəlik, həm də təkrarlanan xərclər göstərilir. Məsələn, avadanlıq, nəqliyyat, otaq və sairə alınması birdəfəlik xərc hesab edilə bilər. Təkrarlanan xərclərə kommunal xərclər, icarə , xammal alınması və s göstərilə bilər.
Perspektivlər. Yekun mərhələdə biznesin inkişafının ən pis dövründən ən yaxşı dövrünə kimi mümkün variantlar təsvir edilir.