Beyin enerjisi və gen proqramlaşdırılması: hansı texnologiyalar tezliklə dünyanı dəyişəcək?

Beyin enerjisi və gen proqramlaşdırılması: hansı texnologiyalar tezliklə dünyanı dəyişəcək?Biznes analitikası sahəsində dünyanın aparıcı şirkətlərindən biri olan "CB Insights"ın ekspertlərinin fikrincə, süni intellekt, biokompüterlər, beyinə çip implantasiyası və digər texnologiyalar insanların həyatına çox mühüm təsir göstərəcək.
Hava proqnozunda süni intellektdən istifadə
Qlobal iqlim riskləri üzrə hesabata (Global Risk Report) görə, bəşəriyyət üçün risklər arasında birinci yeri təbii fəlakətlər tutur. Vəziyyəti gərginləşdirən əsas amillərdən biri iqlim dəyişikliyi səbəbindən hava anomaliyalarının artmasıdır. "CB Insights" analitikləri hesab edirlər ki, tornadoları, daşqınları, quraqlıqları və qasırğaları proqnozlaşdırmaq bacarığı 30 trilyon dollara qənaət edəcək. Bu xərclərin qarşısını ala biləcək əsas vasitə isə süni intellektə əsaslanan hava və iqlim proqnozlarıdır.
Kredit lazımdır? Sərfəli krediti seçməyə biz sizə kömək edərik
Məsələn, "Microsoft", "Google" və "Nvidia" 2024-cü ildə insanları bir kilometrə qədər dəqiqliklə atmosfer hadisələri haqqında məlumatlandıran hava proqnozu sahəsində bir sıra layihələr təqdim ediblər. Eyni zamanda sığorta və maliyyə sahəsində mövcud problemləri həll etmək üçün hava analitikası startapları da yaradılmışdır.
Ultradərin qazma texnologiyaları
Geotermal istilik mənbələri qlobal enerji balansının yalnız 0.2%-ni təşkil edir. Bununla belə, ənənəvi enerji mənbələrindən imtina etmək zərurəti və texnologiyanın inkişafı dərin qazma işlərinə investisiyaların artmasına təkan verib. Bu ideya enerji şirkətlərinin yerin qalınlığından enerji çıxarmaq üçün ənənəvi olaraq neft hasilatında istifadə edilən hidravlik parçalanma texnologiyasından istifadə etməyə başlamasından sonra yaranıb.
Mövcud qazma qurğuları 3-6 km dərinliyə getməyə qadirdir. Əgər yeni texnologiyalar 9.7 km dərinliyinə qazmanı təmin edərsə, bəşəriyyət temperaturun 400 dərəcəyə çatdığı yer qabığının dərinliklərinə çatacaq. Bu sahədəki startaplar hələ avadanlıq nümunələrinin sınaqdan keçirilməsi mərhələsindədirlər, ilk enerjinin 2026-cı ildə alınması planlaşdırılır.
Biohesablama
Biohesablama – bioloji sistemlərə əsaslanan, kompüter yaratmağı qarşısına məqsəd qoyan biologiya, mühəndislik və kompüter elminin kəsişməsində yaranan texnologiya sahəsidir. Məsələ ondadır ki, beyin superkompüter səviyyəsində hesablamalar aparır və eyni zamanda 20 Vt lampa kimi enerji sərf edir. Əgər insan neyronlarını mürəkkəb hesablama işlərini yerinə yetirməyə qadir olan çiplərlə birləşdirmək mümkün olsa, proseslərin enerji səmərəliliyi yüzlərlə artacaq.
Süni intellektin təlimi zamanı enerji sərfiyyatının azaldılması xüsusilə vacibdir. Bunun üçün o qədər iş gedir ki, rəqəmsal nəhənglər CO2 azaldılması hədəflərinə çata bilmirlər. Yeni biokompüter bu tapşırığın öhdəsindən gəlməyə kömək edəcək.
Kvant kompüter
Bu texnologiya vençur kapitalı investorları arasında ən sevimli olaraq qalır. Kvant kompüterləri ənənəvi kompüterlərlə müqayisədə informasiyanın emalına fərqli yanaşmadan istifadə edərək mürəkkəb hesablamaları qısa müddətdə həyata keçirməyə imkan verir.
Lakin kvant kompüterinin elmi hesablamalar, o cümlədən hava proqnozu və iqlim modellərinin yaradılması üçün zəruri olmasına baxmayaraq, texnologiyanın inkişafının drayveri maliyyə sektorudur. Qeyd etmək vacibdir ki, banklar, investisiya fondları və sığorta şirkətləri investisiyaların gəlirliliyini və qiymətli kağızların etibarlı portfelini hesablaya bilmək ümidi ilə innovasiyalara sərmayə qoyurlar.
Hüceyrə və epigenetik yenidən proqramlaşdırma
İnsan hüceyrə və epigenetik proqramlaşdırmadan istifadə edərək hüceyrələri və onların funksional xüsusiyyətlərini dəyişə bilir. Epigenetika – ətraf mühitin və insan davranışının genlərin fəaliyyətinə necə təsir etdiyini öyrənən elm sahəsidir. Genetik dəyişikliklərdən fərqli olaraq, epigenetik dəyişiklikləri geriyə qaytarmaq mümkündür.
Yenidən proqramlaşdırma biologiya və tibbdə qocalma əleyhinə kontekstdə istifadə olunur. Bu, ilk növbədə, bəşəriyyətin orta yaş həddinin artması ilə əlaqədardır. Belə ki, 2018-ci ildə tarixdə ilk dəfə olaraq planetdə 64 yaşdan yuxarı insanların sayı beş yaşına çatmamış uşaqların sayından çox olub. Alimlər hüceyrələri və genləri dəyişdirərək insanların aktiv həyat müddətini uzatmağın yollarını axtarırlar.
Neyrokompüter interfeysi
Beyin və müxtəlif qurğular, o cümlədən kompüterlər arasında birbaşa əlaqə quran neyrokompüter interfeyslərinə (BCI) davamlı investisiya axını var. Bu texnologiyalar hərəkət qabiliyyəti zəif olan insanlara, eləcə də insultdan sonra xəstələrin sağalmasına kömək edir. BCI-lər beynin elektrik fəaliyyətini oxuyur və bu siqnalları idarəetmə cihazlarına ötürür ki, bu da nitqi bərpa etməyə, qadcetləri və protezləri idarə etməyə imkan verir. Mütəxəssislər hesab edirlər ki, yaxın 10-15 ildə bu cür texnologiyalar daha əlçatan olacaq və hətta insanlara "fikirləri ilə yazmağa" və birbaşa "beyindən beyinə" məlumat mübadiləsinə imkan verəcək.

Maraqlı     Tarix: 10 oktyabr 2024

Oxşar xəbərlər

ChatGPT nədir və ChatGPT necə istifadə edilir?

Çat GPT böyük bir dil modelidir. yəni çat GPT insan dilini başa düşən böyük məlumat toplusu əsasında cavablar yaratmaq üçün proqramlaşdırılmışdır. Çat GPT-in LLM proqramı GPT-3.5 adlanır. Bu, OpenAI-nin GPT-3 dil modelini

Green Card nədir və onu necə əldə etmək olar?

Amerika Birləşmiş Ştatları ölkə əhalisinin mədəni müxtəlifliyini artırmaq üçün 1990-cı ildə rəsmi olaraq Green Kart Lotereyasını (Müxtəliflik İmmiqrant Viza Proqramı) tətbiq etdi. Cəmiyyətdə Yaşıl Kart kimi tanınan "Daim

Apple böyük proqram yeniləməsinə hazırlaşır

iPhone telefonlarının istehsalçısı ABŞ-ın Apple şirkəti bu ilin sonunda təqdim olunacaq son 12 ilin ən böyük və əhatəli proqram təminatı yeniləməsinə hazırlaşır. xəbər verir ki, bu barədə Bloomberg News məsələ ilə bağlı məlumatl

Abituriyentlərin ən çoxu Bakı Dövlət Universiteti və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinə qəbul olub

Bakı üzrə attestat qiymətləri əla olan abituriyentlərindən 3,95 %-i 200 baldan aşağı nəticə göstərib. Bu barədə Dövlət İmtahan Mərkəzinin nəşr etdiyi 2024-2025-ci tədris ili üçün tələbə qəbulu və ümumi təhsil müəssisələr

Apple-ın təqdimat keçirəcəyi açıqlanıb - Yeni iPhone SE gəlir

Apple bu gün yeni məhsulunu elan edəcək. Marja xəbər verir ki, səhmlər, investisiyalar və bazarların bütün dünyada necə hərəkət etdiyi barədə dərin təhlil və şərhlər təqdim edən aparıcı maliyyə xəbərləri mənbəyi "Barrons"

Samir Şərifov: Ölkə tarixində 2025-ci ildəki qədər xərclər büdcəsi olmayıb

"Ölkəmizin tarixində bu səviyyədə xərclər büdcəsi olmayıb. 2021-ci illə müqayisədə 2025-ci il üçün təklif olunan dövlət büdcəsinin xərclər səviyyəsi 50% artım deməkdir". Bunu Milli Məclisin Gənclər və idman, İctima

AI-startapın təsisçisi necə dünyanın ən gənc "self-made" milyarderi oldu?

2023-cü ilin sonundan etibarən dünyanın ən gənc "self-made" milyarderi titulu müğənni Teylor Sviftə məxsus olub, lakin indi onun yerinə "Scale AI" startapının həmtəsisçisi 30 yaşlı Lüsi Qo keçib. O, bi

Azərbaycan-Çin Birgə Universiteti yaradıla bilər

Azərbaycan-Çin Birgə Universiteti yaradıla bilər. Bu barədə Prezident İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasının Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının Daimi Komitəsinin Sədri Cao Lıci ilə müzakirə edilib. Görüşdə birgə universiteti

Özünə düşmən tap: Uğur qazanmağın gözlənilməz yolu

"The New York Times"ın müəllifi Reyçel Faynseyq iddia edir ki, idman qəzəbini düzgün istiqamətləndirməklə uğur qazanmaq mümkündür. Uğur qazanmaq üçün insanlar daxili qorxularını dəf edir, mənfi fikirlərdən uzaqlaşır


iqtisadi xeberler dollar mezenne en son xeberler emlak xeberleri bitcoin qiymeti