Beyin enerjisi və gen proqramlaşdırılması: hansı texnologiyalar tezliklə dünyanı dəyişəcək?

Beyin enerjisi və gen proqramlaşdırılması: hansı texnologiyalar tezliklə dünyanı dəyişəcək?Biznes analitikası sahəsində dünyanın aparıcı şirkətlərindən biri olan "CB Insights"ın ekspertlərinin fikrincə, süni intellekt, biokompüterlər, beyinə çip implantasiyası və digər texnologiyalar insanların həyatına çox mühüm təsir göstərəcək.
Hava proqnozunda süni intellektdən istifadə
Qlobal iqlim riskləri üzrə hesabata (Global Risk Report) görə, bəşəriyyət üçün risklər arasında birinci yeri təbii fəlakətlər tutur. Vəziyyəti gərginləşdirən əsas amillərdən biri iqlim dəyişikliyi səbəbindən hava anomaliyalarının artmasıdır. "CB Insights" analitikləri hesab edirlər ki, tornadoları, daşqınları, quraqlıqları və qasırğaları proqnozlaşdırmaq bacarığı 30 trilyon dollara qənaət edəcək. Bu xərclərin qarşısını ala biləcək əsas vasitə isə süni intellektə əsaslanan hava və iqlim proqnozlarıdır.
Kredit lazımdır? Sərfəli krediti seçməyə biz sizə kömək edərik
Məsələn, "Microsoft", "Google" və "Nvidia" 2024-cü ildə insanları bir kilometrə qədər dəqiqliklə atmosfer hadisələri haqqında məlumatlandıran hava proqnozu sahəsində bir sıra layihələr təqdim ediblər. Eyni zamanda sığorta və maliyyə sahəsində mövcud problemləri həll etmək üçün hava analitikası startapları da yaradılmışdır.
Ultradərin qazma texnologiyaları
Geotermal istilik mənbələri qlobal enerji balansının yalnız 0.2%-ni təşkil edir. Bununla belə, ənənəvi enerji mənbələrindən imtina etmək zərurəti və texnologiyanın inkişafı dərin qazma işlərinə investisiyaların artmasına təkan verib. Bu ideya enerji şirkətlərinin yerin qalınlığından enerji çıxarmaq üçün ənənəvi olaraq neft hasilatında istifadə edilən hidravlik parçalanma texnologiyasından istifadə etməyə başlamasından sonra yaranıb.
Mövcud qazma qurğuları 3-6 km dərinliyə getməyə qadirdir. Əgər yeni texnologiyalar 9.7 km dərinliyinə qazmanı təmin edərsə, bəşəriyyət temperaturun 400 dərəcəyə çatdığı yer qabığının dərinliklərinə çatacaq. Bu sahədəki startaplar hələ avadanlıq nümunələrinin sınaqdan keçirilməsi mərhələsindədirlər, ilk enerjinin 2026-cı ildə alınması planlaşdırılır.
Biohesablama
Biohesablama – bioloji sistemlərə əsaslanan, kompüter yaratmağı qarşısına məqsəd qoyan biologiya, mühəndislik və kompüter elminin kəsişməsində yaranan texnologiya sahəsidir. Məsələ ondadır ki, beyin superkompüter səviyyəsində hesablamalar aparır və eyni zamanda 20 Vt lampa kimi enerji sərf edir. Əgər insan neyronlarını mürəkkəb hesablama işlərini yerinə yetirməyə qadir olan çiplərlə birləşdirmək mümkün olsa, proseslərin enerji səmərəliliyi yüzlərlə artacaq.
Süni intellektin təlimi zamanı enerji sərfiyyatının azaldılması xüsusilə vacibdir. Bunun üçün o qədər iş gedir ki, rəqəmsal nəhənglər CO2 azaldılması hədəflərinə çata bilmirlər. Yeni biokompüter bu tapşırığın öhdəsindən gəlməyə kömək edəcək.
Kvant kompüter
Bu texnologiya vençur kapitalı investorları arasında ən sevimli olaraq qalır. Kvant kompüterləri ənənəvi kompüterlərlə müqayisədə informasiyanın emalına fərqli yanaşmadan istifadə edərək mürəkkəb hesablamaları qısa müddətdə həyata keçirməyə imkan verir.
Lakin kvant kompüterinin elmi hesablamalar, o cümlədən hava proqnozu və iqlim modellərinin yaradılması üçün zəruri olmasına baxmayaraq, texnologiyanın inkişafının drayveri maliyyə sektorudur. Qeyd etmək vacibdir ki, banklar, investisiya fondları və sığorta şirkətləri investisiyaların gəlirliliyini və qiymətli kağızların etibarlı portfelini hesablaya bilmək ümidi ilə innovasiyalara sərmayə qoyurlar.
Hüceyrə və epigenetik yenidən proqramlaşdırma
İnsan hüceyrə və epigenetik proqramlaşdırmadan istifadə edərək hüceyrələri və onların funksional xüsusiyyətlərini dəyişə bilir. Epigenetika – ətraf mühitin və insan davranışının genlərin fəaliyyətinə necə təsir etdiyini öyrənən elm sahəsidir. Genetik dəyişikliklərdən fərqli olaraq, epigenetik dəyişiklikləri geriyə qaytarmaq mümkündür.
Yenidən proqramlaşdırma biologiya və tibbdə qocalma əleyhinə kontekstdə istifadə olunur. Bu, ilk növbədə, bəşəriyyətin orta yaş həddinin artması ilə əlaqədardır. Belə ki, 2018-ci ildə tarixdə ilk dəfə olaraq planetdə 64 yaşdan yuxarı insanların sayı beş yaşına çatmamış uşaqların sayından çox olub. Alimlər hüceyrələri və genləri dəyişdirərək insanların aktiv həyat müddətini uzatmağın yollarını axtarırlar.
Neyrokompüter interfeysi
Beyin və müxtəlif qurğular, o cümlədən kompüterlər arasında birbaşa əlaqə quran neyrokompüter interfeyslərinə (BCI) davamlı investisiya axını var. Bu texnologiyalar hərəkət qabiliyyəti zəif olan insanlara, eləcə də insultdan sonra xəstələrin sağalmasına kömək edir. BCI-lər beynin elektrik fəaliyyətini oxuyur və bu siqnalları idarəetmə cihazlarına ötürür ki, bu da nitqi bərpa etməyə, qadcetləri və protezləri idarə etməyə imkan verir. Mütəxəssislər hesab edirlər ki, yaxın 10-15 ildə bu cür texnologiyalar daha əlçatan olacaq və hətta insanlara "fikirləri ilə yazmağa" və birbaşa "beyindən beyinə" məlumat mübadiləsinə imkan verəcək.

Maraqlı     Tarix: 10 oktyabr 2024

Oxşar xəbərlər

IMEI kod nədir?

Hər bir mobil telefon müəyyən bir IMEI nömrəsi ilə istehsal olunur. IMEI-dəki nömrələr başqa telefonlarla eyni deyil, hər telefonda özünə məxsusdur. IMEI Beynəlxalq Mobil Avadanlıq Kimliyinin qısaltmasıdır. Azərbaycanca "Beynəlxal

Elon Musk kimdir?

Cənubi Afrikadan dünyaya açılan Elon Musk necə oldu ki, nəinki bizim dünyamıza hətta digər dünyalara-Marsa belə ayaq açmağı bacarmaqdadır?. Əvvəlcədən qeyd etməsək olmaz ki, özünü "dəli" adlandıran Elon Muskun iş

"Sertifikatlaşdırmada iştirak edən xarici dil müəllimlərinin 12 faizi uğur qazanıb, 1657 nəfərin əmək müqaviləsinə xitam verilib"

Sertifikatlaşdırma prosesində iştirak edən xarici dil müəllimlərinin 12 faizi uğur qazana bilib və 1657 nəfərin əmək müqaviləsinə xitam verilib. Bunu elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev ADA Universitetində "Sertifikatlaşdırm

Özünüzü başqalarının xətkeşi ilə ölçməyin: müqayisə tələsindən necə qurtulmaq olar?

Bəzən kiməsə baxıb düşünürsünüz: "Bax, bəxti necə gətirib, məndə isə hər şey başqa cürdür!" Və ya: "Niyə o uğurludur, mən isə yox. Tanış hissdir? Daimi müqayisə artıq demək olar ki, refleksə çevrilib və ço

Çin sürətlə dollardan imtina edir

Rəsmi dairələr hesab edir ki, yuan nəhayət yetkin mərhələyə çatıb. Çin rəhbərliyi tarixi fürsətin qapıda olduğunu düşünür. ABŞ prezidenti Donald Trampın qeyri-sabit ticarət siyasəti, böyük büdcə kəsiri və Federal Ehtiya

Tezliklə ChatGPT internetdə alış-veriş edə və "PowerPoint" təqdimatları yarada biləcək

"OpenAI" şirkəti özünün ChatGPT platforması üçün yeni funksiya istifadəyə verib. Bu funksiya çatbotun onlayn alış-veriş və təqdimatların qaralama variantlarını hazırlamaq kimi mürəkkəb tapşırıqları yerinə yetirməsin

GPT-5 istifadəyə verildi

ABŞ-lı süni intellekt şirkəti OpenAI, süni intellekt modelinin yeni və ən inkişaf etmiş versiyası olan GPT-5-i təqdim edib. Marja xəbər verir ki, OpenAI-dan verilən açıqlamada, GPT-5-in şirkətin indiyədəkki ən ağıllı, sürətl

Rusiyada "Starlink"in analoqu yaradılıb

Rusiyada "Starlink"in analoqu yaradılıb. Bu barədə "Roskosmos"un rəhbəri Dmitri Bakanov bildirib. Onun sözlərinə görə, tezliklə Rusiyada "Starlink"in analoqu olan bir peyk rabitəsi terminal

Ən çox gəlir gətirən filmlər

Günümüzün insanının ən sevdiyi məşğuliyyətlərdən biri film izləməkdir. Filmlər artıq həyatımızın bir parçası olmuş, bəzən reallıqlardan uzaqlaşmaq üçün, bəzən də reallığı yaşaya bilmək üçün asudə vaxtlarımız da ilk seçimlərdə


iqtisadi xeberler depozit faizleri emlak xeberleri leobank kart valyuta kurslari